Kızıl Hafıza

Çin Komünist Partisi lideri Mao Zedong, 1966 yılında, parti üzerindeki kontrolünü yeniden kazanmak için devrim karşıtı aydınları, partilileri ve geleneksel Çin kültürünü temsil eden tüm sembolleri hedef alan bir hareket başlattı. Bu hareketin yürütücüsü ise genç gönüllülerden oluşan “Kızıl Muhafızlar” oldu. Mao’nun öldüğü 1976 yılına kadar devam eden bu kampanya boyunca tarihî eserler, kitaplar ve sanat eserleri yasaklandı, entelektüeller zulüm gördü, aileler parçalandı ve ekonomik faaliyetler aksadı.

Kültür Devrimi (1966-1976), sadece tarihî bir dönem olmasıyla değil, yarattığı travmalar ve bıraktığı izlerle Çin’in bugününü etkilemesiyle de büyük önem arz etmektedir. Yazar Tania Branigan, “Kültür Devrimi’ni anlamadan bugünün Çin’ini anlamak imkânsızdır” demekte ve Çin’in bu en karanlık döneminin izlerini, şahitlerin ve kurbanların hikâyelerini toplayarak sürmektedir.

Kızıl Hafıza, Kültür Devrimi sırasında gerçekleşen olaylar ve uygulamalardan ziyade, bu döneme
ait anıların bugünün çok farklı Çin’ini nasıl şekillendirdiğine ve çarpıttığına odaklanır. Branigan, dönemi “şiddet dolu bir kabus” ya da “sosyalist ütopya” olarak gören Çinliler arasındaki hafıza savaşını ustaca anlatır. Günümüz Çinli politikacıların Kültür Devrimi’ni nasıl taklit etmeye çalıştıklarını analiz eder ve yaratılan kişilik kültünün Mao dönemini anımsatan yönlerine dikkat çeker.